ใบชะพลู,ต้นชะพลู,ใบช้าพลู .
ใบสีเขียวสดที่เราใช้ทาน หรือห่อกับเมี่ยงคำเราเรียกใบนี้ว่าใบชะพลู หรือ ช้าพลูครับ
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Piper sarmentosum Roxb.
วงศ์ : Piperaceae
ชื่ออื่นๆ : ผักปูนา,ผักพลูนก,พลูลิง , ปูลิง , ปูลิงนก , ทางภาคกลาง เรียกว่า "ช้าพลู" ทางภาคอีสานเรียกว่า ผักแค , ผักปูลิง , ผักนางเลิด , ผักอีเลิด และ ทางภาคใต้เรียกว่า นมวา
ใบชะพลูเรามักจะเข้าใจผิด และสับสนกับใบพลูครับ ใบพลูนิยมใช้กินกับหมาก ใบชะพลูนิยมใช้ทานกับเมี่ยงคำ รดชาติของใบพลูจะมีรสซ่านิดๆ หวานๆ ออกเผ็ดๆ มากกว่าใบชะพลู กลิ่นแรงกว่าด้วยครับ สีของใบพลูนั้นก็จะเป็นสีเขียวในโทนที่อ่อนกว่าด้วย
ลักษณะโดยทั่วไปของใบชะพลู ใบมีลักษณะเป็นรูปหัวใจอ้วนๆ รูปทรงคล้ายกับใบพลู แต่มีขนาดใบเล็กกว่า ป้อมกว่า ใบมีสีเขียวเข้ม เป็นประเภทใบเดี่ยว รสชาติเผ็ดอ่อนๆ ดอกออกบริเวณปลายยอด มีสีขาวอัดแน่นกันเป็นทรงกระบอกขนาดเล็ก ลักษณะคล้ายดีปลีแต่สั้นกว่า ต้นชะพลูพบในเขตร้อนของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ทางตะวันออกเฉียงเหนือของอินเดีย และตอนใต้ของจีน และไกลถึงหมู่เกาะอันดามัน
ใบชะพลูมีสารเบต้า-แคโรทีนสูงมาก ใบนำมารับประทานกับเมี่ยงคำ นำมาแกงใส่กะทิ ข้าวยำ ห่อหมก หรือเป็นผักจิ้มน้ำพริก ทางภาคใต้ใส่ในแกงกะทิหอยขม แกงคั่วปู ในจังหวัดจันทบุรีใส่ในแกงป่าปลา
วิธีขยายพันธุ์ต้นชะพลู ใช้การปักชำกิ่งครับ เป็นการขยายพันธุ์ที่ง่ายมากๆครับ คือเลือกกิ่งแก่ๆ หรือเลือกกิ่งที่มีรากงอกได้ก็ยิ่งดีครับ นำไปปักชำในดินโดยตรงเลยก็ได้ครับ หรือใส่ถุงเพาะชำเน้นวัสดุปลูกที่อุ้มน้ำได้เยอะๆคับ ต้นชะพลูชอบอยู่ที่ชื้นๆ ยิ่งชื้นยิ่งงามครับ ปลูกในร่มก็ได้ครับ แดดก็ได้เหมือนกัน แต่ความชื้นที่ดินต้องห้ามขาดนะครับ เป็นพืชที่โตเร็ว มีแต่จะต้องตัดทิ้ง เพราะโตเร็วมากครับ เลี้ยงง่ายไม่จำเป็นต้องดูแลเรื่องปุ๋ยหรือแมลงเลยครับ ลดน้ำอย่างเดียวเท่านั้นครับ
ประโยชน์ของใบชะพลู
1.ประโยชน์ของใบชะพลู ช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระต่างๆ (ใบ)
2.สรรพคุณของใบชะพลู มีรสเผ็ดร้อน ช่วยทำให้เจริญอาหารมากยิ่งขึ้น (ใบ)
3.ใบชะพลูมี เบต้าแคโรทีน ในปริมาณมากซึ่งช่วยบำรุงและรักษาสายตา ช่วยในการมองเห็น ป้องกันโรคตาบอดตอนกลางคืน แก้โรคตาฟาง เป็นต้น (ใบ)
4.ช่วยยับยั้งและชะลอการขยายตัวของเซลล์มะเร็ง (ใบ)
5.สรรพคุณใบชะพลู ช่วยรักษาโรคเบาหวาน ด้วยการใช้ชะพลูสดทั้งต้นประมาณ 7 ต้น นำมาล้างน้ำให้สะอาด ใส่น้ำพอท่วมแล้วต้มให้เดือดสักพัด แล้วนำมาดื่มเป็นชา (ทั้งต้น)
6.ช่วยบำรุงธาตุ แก้ธาตุพิการ (ราก)
7.ช่วยบำรุงกระดูกและฟัน และช่วยป้องกันการเกิดโรคกระดูกพรุน (ใบ)
8.ช่วยทำให้เสมหะงวดและแห้ง (ดอก,ราก)
9.สรรพคุณชะพลู ช่วยในการขับเสมหะบริเวณทรวงอก ลำคอ (ใบ,ราก,ต้น)
10.ช่วยในการขับเสมหะทางอุจจาระ (ราก)
11.ใบชะพลูช่วยในการขับถ่ายเนื่องจากมีเส้นใยในปริมาณมาก (ใบ)
12.ช่วยแก้อาการบิด ด้วยการใช้รากประมาณครึ่งกำมือ ใช้ผลประมาณ 3 หยิบมือ นำมาต้มกับน้ำ 2 ถ้วยแก้ว เคี่ยวจนเหลือ 1 ถ้วยแก้ว แล้วนำมาดื่มครั้งละ 1 ส่วน 4 ถ้วยแก้ว (ราก)
13.ช่วยแก้อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ จุกเสียดแน่นท้อง ด้วยการใช้รากประมาณ 1 กำมือ นำมาต้มกับน้ำ 2 ถ้วยแก้ว เคี่ยวจนเหลือ 3 ใน 4 ถ้วยแก้วแล้วรับประทานครั้งละ 1 ส่วน 4 ถ้วยแก้ว (ราก,ทั้งต้น)
14.ช่วยขับลมในลำไส้ ด้วยการใช้รากประมาณ 1 กำมือ นำมาต้มกับน้ำ 2 ถ้วยแก้ว เคี่ยวจนเหลือ 3 ใน 4 ถ้วยแก้วแล้วรับประทานครั้งละ 1 ส่วน 4 ถ้วยแก้ว (ดอก,ราก)
15.รากชะพลูเป็นหนึ่งในส่วนผสม ของตำรับสมุนไพรพิกัดยาตรีสาร ซึ่งช่วยบำรุงธาตุ บำรุงโลหิต แก้คูถเสมหะ
16.เมนูใบชะพลู ก็ได้แก่ แกงคั่วไก่ใบชะพลู แกงคั่วหอยขมใบชะพลู หมูห่อใบชะพลู ไข่น้ำใบชะพลู ยำตะไคร้ใบชะพลู เมี่ยงปลาเผาใบชะพลู ผัดป่าใบชะพลู แกงอ่อมใบชะพลู ยำปลาทูใบชะพลู เป็นต้น
ข้อควรระวังเกี่ยวกับใบชะพลู
ใบชะพลูก็มีข้อควรระวังที่สำคัญนั่นคือ ไม่ควรกินใบชะพลูในปริมาณมากเกินไปเพราะมีสารออกซาเลต (Oxalate) ที่หากสะสมในร่างกายมาก ๆ จะทำให้เกิดนิ่วในไตได้ แต่หากเรารับประทานในจำนวนพอเหมาะเว้นระยะบ้างเชื่อกันว่าชะพลูจะช่วยปรับธาตุในร่างกายให้สมดุลครับ